- Αλάμπρα
- Αρχαίο ανάκτορο και φρούριο των Μαυριτανών ηγεμόνων της Γρανάδα, χτισμένο πάνω σε ψηλό λόφο στα ανατολικά προάστια της πόλης. Αποτελεί θαυμαστό υπόδειγμα της μεταγενέστερης μαυριτανικής αρχιτεκτονικής. Η ονομασία του προέρχεται κατά μία εκδοχή από το όνομα του ιδρυτή του μαυριτανικού βασιλείου της Γρανάδα Αλαμάρ που άρχισε να το χτίζει γύρω στo 1277 και κατά άλλη, που είναι και η επικρατέστερη, από την αραβική φράση Νταρ-Αλάμρα, δηλαδή ηγεμονική κατοικία. Η Α. συνέχισε να οικοδομείται επί δύο αιώνες και δεν είναι απλώς ένα φρούριο και ανάκτορο, αλλά σύμπλεγμα ανακτόρων και πύργων. Εξωτερικά το οικοδόμημα φαίνεται βαρύ και άμορφο, όταν όμως περάσει ο επισκέπτης την κεντρική είσοδο (Πύλη της Κρίσεως) εντυπωσιάζεται αμέσως από την αραβική χλιδή, την ανεξάντλητη ποικιλία των σχεδίων και των αραβουργημάτων, που συναντά στην αυλή των ανακτόρων, την περίφημη Αλμπέρκα ή αλλιώς Αυλή των Μύρτων (Patio de los Arrayanes). Ακολουθεί ο Πύργος των Πρεσβευτών, που αποτελείται από δύο αίθουσες, την Αίθουσα της Λέμβου και την Αίθουσα της Ευλογίας, με εκπληκτική διακόσμηση. Το τρίτο συγκρότημα της Α. αρχίζει από την περίφημη Αυλή των Λεόντων (η πιο όμορφη του ανακτόρου) και αποτελεί, μαζί με τις αίθουσες που ανήκουν σε αυτό, το αριστούργημα της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής. Έχει μήκος 30 μ. και πλάτος 16 μ., είναι στρωμένη με λευκό μάρμαρο και περιτριγυρίζεται από στοά που στηρίζεται σε 128 μαρμάρινους κίονες. Στο κέντρο της αυλής υπάρχει μεγάλη μαρμάρινη δεξαμενή και κρήνη που στηρίζεται πάνω σε 12 λιοντάρια από μαύρο μάρμαρο. Ακολουθεί η Αίθουσα της Δικαιοσύνης, όπου υπάρχουν σπάνιες χρυσές ζωγραφιές της αραβικής τέχνης πάνω σε δερμάτινα πλαίσια. Το συγκρότημα καταλήγει στην Αίθουσα των Διβανίων, όπου γίνονταν οι δεξιώσεις και οι μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις. Το 1526 ο βασιλιάς Κάρολος Ε’ κατεδάφισε μεγάλο μέρος του οικοδομήματος και ανέθεσε στους αρχιτέκτονες Πέτρο και Λουδοβίκο Ματσούκα την ανέγερση ανακτόρου ιταλικού ρυθμού. Η πράξη αυτή χαρακτηρίστηκε από τους νεότερους καλλιτέχνες βανδαλική. Παρ’ όλα αυτά, το μισοτελειωμένο οικοδόμημα (εγκαταλείφθηκε όταν ο Κάρολος έγινε αυτοκράτορας της Γερμανίας), με την κεντρική του στρογγυλή αυλή που περιβάλλεται από διπλή σειρά κιόνων, αποτελεί ένα από τα αριστουργήματα της ισπανικής Αναγέννησης.
Η «Αυλή των Λεόντων» στο ανάκτορο της Αλάμπρα (φωτ. Εύης Καλογεροπούλου).
Η Αλάμπρα είναι ένα από τα λαμπρότερα δείγματα ισλαμικής τέχνης (φωτ. Εύης Καλογεροπούλου).
Dictionary of Greek. 2013.